Το ιστολόγιο ΔΙΚΤΥΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΛΗ είναι προσωπικό και το διαχειρίζεται ο Κώστας Φωτεινάκης, ερευνητής της τοπικής ιστορίας της Δυτικής Αθήνας, πρόεδρος του Ελληνικού Δικτύου ΦΙΛΟΙ της ΦΥΣΗΣ/ Naturefriends Greece. Ο Κώστας Φωτεινάκης υπήρξε Δημοτικός Σύμβουλος της δημοτικής παράταξης ΠΟΛΙΤΕΣ σε ΔΡΑΣΗ Χαϊδαρίου (12/2019 - 12/2020. Στο BLOG αναρτώνται κυρίως και όχι αποκλειστικά ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΛΗΣ. Τα θέματα, οι σκέψεις και οι προτάσεις του είναι προσωπικές και δεν εκφράζουν τους φορείς που συμμετέχει
Παρασκευή 29 Οκτωβρίου 2021
Ιάκωβος Καμπανέλλης "Φίλοι μου θυμηθείτε" το ναζισμό.... | Ένα κείμενο που πρέπει να διδάσκεται σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης
Δευτέρα 25 Οκτωβρίου 2021
Κώστας Φωτεινάκης: Επιστολή στο Δημοτικό Συμβούλιο για το θεατρικό έργο "ΧΑΪΔΑΡΙ - 12 εικόνες σκλαβιάς και λευτεριάς" και την έκθεση προς τιμή του Ρενάτο Μόρντο
Κυριακή 24 Οκτωβρίου 2021
Σάββατο 23 Οκτωβρίου 2021
ΒΡΕΘΗΚΕ το
χαμένο κατοχικό θεατρικό έργο που ανέβηκε στις 28 Οκτωβρίου 1944
ΧΑΪΔΑΡΙ – 12 ΕΙΚΟΝΕΣ
ΣΚΛΑΒΙΑΣ ΚΑΙ ΛΕΥΤΕΡΙΑΣ
του Κώστα Φωτεινάκη
[ΘΕΑΤΡΟΝ
ΚΟΤΟΠΟΥΛΗ -REX | Το εξώφυλλο του προγράμματος | 28 Οκτωβρίου 1944]
Βρέθηκε το χαμένο κατοχικό θεατρικό
έργο ΧΑΪΔΑΡΙ – 12 ΕΙΚΟΝΕΣ ΣΚΛΑΒΙΑΣ ΚΑΙ ΛΕΥΤΕΡΙΑΣ που το αναζητούσα από το 2000.
Μεγάλο γεγονός για το Χαϊδάρι,
την πόλη που «φιλοξένησε» χιλιάδες κρατούμενους
την περίοδο της Γερμανικής Κατοχής, την
πόλη που έχει ως λογότυπό της το κτήριο ΜΠΛΟΚ 151,2 από το 1984.
Το Στρατόπεδο Κρατουμένων
Χαϊδαρίου κατά τη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής λειτούργησε ως τόπος
βασανιστηρίων, εκτελέσεων και παράλληλα ως προπαγάνδα τρόμου στην ανερχόμενη
αντίσταση κατά του κατακτητή και των ντόπιων συνεργατών τους.
Μεταξύ των κρατουμένων που
πέρασαν από το Στρατόπεδο ήταν ο μεγάλος Έλληνας μουσουργός Νίκος Σκαλκώτας, ο
δημοσιογράφος Ζακ Μεναχέμ, ο διάσημος σκηνοθέτης – Συγγραφέας Ρενάτο Μόρντο
(γεννήθηκε από γονείς εβραϊκής καταγωγής, πατέρα Κερκυραίο και μητέρα
Αυστριακή) κ.ά.
Ο Ρενάτο Μόρντο3
ανέβασε το θεατρικό έργο ακριβώς 16 ημέρες μετά την Απελευθέρωση της Αθήνας,
στις 28 Οκτωβρίου 1944, στο θέατρο «REX – ΚΟΤΟΠΟΥΛΗ» - Δ/ντης Βασίλης
Λογοθετίδης, με τους ηθοποιούς: Δημήτρη και Ρίτα Μυράτ, Χρήστο Τσαγανέα,
Διονύση Παπαγιαννόπουλο, Στέλιος Βόκοβιτ, Νίτσα Τσαγανέα, Δημήτρη Λυγίζο, Βίλμα
Κύρου, Νάσο Κεδράκα κ.ά.
Βασικοί Συντελεστές του
θεατρικού έργου:
• RENATO MORDO (συγγραφέας – σκηνοθέτης)
• Μιχάλης Βούρτσης, (Αρχιμουσικός, Συνθέτης – πατέρας της γνωστής
ηθοποιού Μάρθας Βούρτση): Μουσική Επιμέλεια
• Γιώργος Ανεμογιάννης (σκηνικά - ενδυματολογία)
Απόσπασμα κριτικής για το
έργο (Άλκης Θρύλος – Ελένη Ουράνη)
«….Η μαρτυρική ζωή των
σκλάβων των Γερμανών, οι θανατικές εχτελέσεις, αποδίδονται πιστότατα και
παραστατικότατα, συγκλονιστικότατα, αλλά και χωρίς μετουσίωση… Καθώς
παρακολουθούσα το «Χαϊδάρι», αισθανόμουνα μια δυσφορία σ’ όλο μου το σώμα, είχα
την πολύ δυσάρεστη εντύπωση ότι καταδικάσθηκα να γίνω αυτόπτης μάρτυρας
βασανιστηρίων…»
Το έργο το αναζητούσα, εγώ,
φίλοι και συνεργάτες και κατορθώσαμε να ανακαλύψουμε:
- Το πρόγραμμα της θεατρικής παράστασης με τους συντελεστές του έργου
- Την κριτική για το έργο από την Άλκη Θρύλου/ Ελένη Ουράνη
- Τα σκηνικά του έργου στο Μουσείο του Γιώργου Ανεμογιάννη
- Την έκθεση4 για τη ζωή και το έργο του Ρενάτο Μόρντο που πραγματοποιήθηκε
στη Γερμανία από το Σεπτέμβριο του 2020 έως τον Ιούνιο του 2021.
- Την έκδοση του θεατρικού έργου στη Γερμανική γλώσσα Renato Mordo:
Chaidari. Szenen aus Hitlers Konzentrationslager in Griechenland, Ιούνιος
2021.
Ο Κώστας Φωτεινακης είναι ερευνητής της τοπικής
ιστορίας και Πρόεδρος του Ελληνικού Δικτύου ΦΙΛΟΙ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
- ΥΠΠΟΑ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΟ ΜΝΗΜΕΙΟ: Ιδιαίτερα το κτήριο ΜΠΛΟΚ15, του Στρατοπέδου Χαϊδαρίου, που ήταν ο χώρος και μαρτυρίου όσων επρόκειτο να εκτελεσθούν, χαρακτηρίστηκε από το ΥΠΠΟΑ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΟ ΜΝΗΜΕΙΟ (ΦΕΚ329/Β/24.6.1987) «… για να συμβάλλει στη διατήρηση της ιστορικής μνήμης των κατοίκων της Αθήνας και της χώρας».
- ΜΠΛΟΚ15: Το σύμβολο του Δήμου Χαϊδαρίου καθιερώθηκε το 1984. Συνδυάζει την ιστορία της πόλης και την αγάπη για τη δημοκρατία, την ανανέωση και το σεβασμό στη φύση. Απεικονίζει το «Μπλοκ 15» του Στρατοπέδου Χαϊδαρίου, χώρο αυστηρής απομόνωσης (το δηλώνει το συρματόπλεγμα που περιβάλλει το κτίριο) και προθαλάμου για τις εκτελέσεις των αγωνιστών – πατριωτών της Εθνικής Αντίστασης, ενάντια στη ναζιστική κατοχή (1940 – 1944).
- Ρενάτο Μόρντο: Το 1939 ύστερα από πρόσκληση του Κωστή Μπαστιά κατ’ εισήγηση του Μανώλη Καλομοίρη, ήρθε οικογενειακώς στην Ελλάδα όπου προσλήφθηκε ως βασικό στέλεχος στη νεοϊδρυθείσα Εθνική Λυρική Σκηνή. O Ρενάτο Μόρντο την περίοδο 1943 – 1944 ήταν κρατούμενος στο Στρατόπεδο Χαϊδαρίου μαζί με άλλους Έλληνες Πατριώτες. Ο χώρος του Στρατοπέδου, τα βασανιστήρια και οι εκτελέσεις, υπάρχει μάλιστα μέσα στο έργο ειδική «εικόνα» του Ναπολέοντα Σουκατζίδη, αποτέλεσαν το δραματουργικό πλαίσιο, τις προτεινόμενες συνθήκες, και τον σκηνικό τόπο δράσης του έργου. Πληρέστερο Βιογραφικό από τον ιστότοπο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής https://bit.ly/2C9Nisb
- Έκθεση προς τιμή του Ρενάτο Μόρντο, συνιδρυτή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στη Γερμανική Σχολή Αθηνών 5-26 Νοεμβρίου 2021 – στις 6 Νοεμβρίου θα διαβαστούν αποσπάσματα από το θεατρικό έργο https://bit.ly/3CfQakk
Διαφήμιση της πρώτης παράστασης σε εφημερίδα της εποχής - 28 Οκτωβρίου 1944
Κυριακή 10 Οκτωβρίου 2021
Η κατασκευή και η λειτουργία της προβλήτας Νο 4 και η Μόνιμη Δαξαμενή Νο 5 στα Ελληνικά Ναυπηγεία Σκαραμαγκά/ 1975 - 1977
Η μόνιμη δεξαμενή Νο 5 και η προβλήτα Νο 4 (έκτασης 120 στρεμμάτων), κατασκευάστηκαν ταυτόχρονα με μπαζώματα στη θάλασσα του Σκαραμαγκά από το 1975.
Την κατασκευή της δεξαμενής ανέλαβαν μια κοινοπραξία δύο Ιταλικών επιχειρήσεων (Impresit, Federeci) σε συνεργασία με την Ελληνική ΕΔΟΚ - ΕΤΕΡ.
Τη λειτουργία της δεξαμενής εγκαινίασε στις 17 Αυγούστου 1977 το πετρελαιοφόρο Energy Concetration.
Στην προβλήτα Νο 4, μέχρι πρόσφατα χώρος φιλοξενίας αιτούντων άσυλο (μετανάστες), χρησιμοποιήθηκαν στο παρελθον διάφορα τμήματά της:
α) για πλαγιοδέτηση πλοίων για επισκευή ή για αναμονή για δεξαμενισμό στη μόνιμη δεξαμενή Νο 5,
β) ως χώρο αμμοβολής διάφορων κατασκευών (το γνωστό ΦΑΝΤΑΖΙΟ)
γ) ως προκατασκευή τμημάτων νεων πλοίων (π.χ. φρεγάτες ΜΕΚΟ) (SECTIONS)
δ) για δοκιμαστικές κινήσεις σε σιδηροτροχιές κατασκευασμένων τρένων του ΟΣΕ.
ε) ως χώρος αποβλήτων - εναπόθεσης χρησιμοποιημένων υλικών αμμοβολής και δοχείων χρωμάτων (υφαλοχρωματισμών και δεξαμενών) (δοχεία - απόβλητα που στα τοιχώματά τους είχαν υπολείμματα χρώματος)
Αυτήν την προβλήτα των 120 μπαζομενων στρεμμάτων δικαιούται και διεκδικεί η κοινωνία της Δυτικής Αθήνας - Αττικής και ο Δήμος Χαϊδαρίου στα διοικητικά όρια του οποίου ανήκουν τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά.
Σκαραμαγκάς: Ιστορικό – Προτάσεις – Κινητοποιήσεις για να “επανακτήσει η Δυτική Αθήνα πρόσβαση στη θάλασσα” [ΕΔΩ]
Παρασκευή 8 Οκτωβρίου 2021
9 Οκτωβρίου 1967 δολοφονήθηκε ο Τσε Γκεβάρα | Διονύσης Σαββόπουλος "Ωδή στον Καραϊσκάκη - Τσε Γκεβάρα"
Για αυτόν το έγραψα, χωρίς να αναφέρεται βέβαια πουθενά το όνομά του, ούτε και κανένα άλλο όνομα μες στο κείμενο του τραγουδιού -στον τίτλο μόνο αναφέρεται ο στρατηγός της Ρούμελης. Λοιπόν, όταν ήρθε η ώρα να το ηχογραφήσω -μιλάμε τώρα το '69- μου λέει ο Πατσιφάς, αυτό δεν πρόκειται να περάσει από τη λογοκρισία, δεν γίνεται.
Οπότε έκανα αυτό που καταλάβατε, έβαλα ότι είναι ωδή στον Γεώργιο Καραϊσκάκη, με την πεποίθηση ότι τον στρατηγό της Ρούμελης και γιο της καλόγριας, όπως τον λέγανε τον Καραϊσκάκη, δεν θα τον ενοχλούσε να χρησιμοποιηθεί ως κάλυψη για τον Τσε Γκεβάρα.
Αλλά και ο κομαντάντε Τσε, εάν εγνώριζε τον Καραϊσκάκη, πολύ ευχαρίστως θα δεχόταν να καλυφθεί από αυτόν. Χαίρομαι πάντως που το παίζουνε στα σχολεία την 25η Μαρτίου, είναι ό,τι πρέπει. Αρμόζει, λοιπόν; Αρμόζει απολύτως!» έχει πει σε συνέντευξή του για αυτό το τραγούδι, που περιλαμβάνεται στον δίσκο «Το περιβόλι του τρελλού» (1969), ο δημιουργός του Διονύσης Σαββόπουλος.
εικόνες ξεχύνονται με μιας
πού πας παλληκάρι ωραίο σαν μύθος
κι ολόισια στο θάνατο κολυμπάς
μεγάφωνα και ασύρματοι από παντού
γλυκά σε νανουρίζουν κι εσύ ανεβαίνεις
ψηλά στους βασιλιάδες τ' ουρανού
με χίλιες δυο εικόνες στο μυαλό
προβολείς με στραβώνουν και πάω
και γονατίζω και το αίμα σου φιλώ
κι οι σκλάβες σου ουρλιάζουν στο βωμό
ουρλιάζουν τα πλήθη καμπάνες ηχούνε
κι ο ύμνος σου τραντάζει το ναό
με χίλιες δυο εικόνες στο μυαλό
οι προβολείς με στραβώνουν και πάω
και γονατίζω και το αίμα σου φιλώ
Τετάρτη 6 Οκτωβρίου 2021
Κώστας Φωτεινάκης: «Τραγουδάμε για το ΄21» - 6.10.2021
«Τραγουδάμε για το ΄21» - 6.10.2021 | Κώστας Φωτεινάκης
Η πόλη μας συνδέεται με την Ελληνική Επανάσταση, με τις μάχες του Χαϊδαρίου, 6 και 8 Αυγούστου 1826, τη Μάχη του Δαφνιού 21 Μαρτίου 1827 και τα ταμπούρια των Αγωνιστών του ΄21 στο Όρος Αιγάλεω – Ποικίλο.
Τα ταμπούρια των Αγωνιστών του ’21 βρίσκονται διασκορπισμένα σε διάφορες πλαγιές του Όρους Αιγάλεω – Ποικίλου, όμως συγκεντρωμένα και σε καλή κατάσταση βρίσκονται εκείνα που είναι πάνω από τη Λίμνη Κουμουνδούρου, απέναντι από το Λόφο της Ηχούς. Αυτά τα ταμπούρια θα τα σηματοδοτήσουμε και θα τα αναδείξουμε τους επόμενους μήνες.
Το Χαϊδάρι σηματοδοτείται από τους δρόμους με τα ονόματα των αγωνιστών του ’21 που πήραν μέρος στις μάχες: Καραϊσκάκη, Φαβιέρου, Περραιβού, Στέφου, Κριεζώτου κ.ά. αγωνιστών.
Ακριβώς απέναντι, στη πλατεία Δημαρχείου, το βλέμμα του γλυπτού του Γιώργου Καραϊσκάκη, έργο του συμπολίτης μας Χάρη Λαλέ, μας γνέφει να ακολουθήσουμε τα χνάρια των Αγωνιστών του ’21.
Για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση, θέλω να θυμηθούμε τα λόγια του Κωστή Παλαμά, τρεις μέρες μετά την έναρξη του Ελληνοϊταλικού Πολέμου, δηλαδή την 1η Νοεμβρίου του 1940.
Ο Κωστής Παλαμάς απευθυνόμενος προς τη νεολαία γράφει: «…αυτό το λόγο θα σας πω δεν έχω άλλο κανένα / Μεθύστε με τ’ αθάνατο κρασί του Εικοσιένα!»
Με το «κρασί του ’21» μέθυσαν οι Έλληνες Πατριώτες και με την Εθνική Αντίσταση πολέμησαν τους ναζί Γερμανούς και τους ανάγκασαν να υποχωρήσουν τον Οκτώβρη του 1944. Η Αθήνα απελευθερώθηκε στις 12 Οκτωβρίου 1944.
«Αντάρτης, κλέφτης, παλικάρι πάντα είναι ο ίδιος ο λαός».
Στις μέρες μας, και παρά την καταδίκη της Χρυσής Αυγής ως εγκληματικής οργάνωσης… σήμερα ένα χρόνο μετά την απόφαση της Ελληνικής Δικαιοσύνης, 7 Οκτωβρίου 2020, που χαρακτήριζε τη Χρυσή Αυγή ως «εγκληματική οργάνωση ενδεδυμένη με τον μανδύα πολιτικού κόμματος», οι νεοναζί σηκώνουν κεφάλι και προκαλούν με επιθέσεις στη Σταυρούπολη, στη Θεσσαλονίκη στο Νέο Ηράκλειο.
Οι νεοναζί δεν τόλμησαν να εμφανιστούν στο Χαϊδάρι του Στρατοπέδου και του ΜΠΛΟΚ15, ως συγκροτημένο σχήμα την προηγούμενη περίοδο….
Ας είμαστε σε επιφυλακή για να σπάσουμε το «ναζιστικό αυγό του φιδιού» αν εμφανιστεί στην πόλη μας αλλά και όπου αλλού εμφανίζεται.
Ας επαναλάβουμε το σύνθημα «Ο φασισμός δεν χωρά στις γειτονιές μας» που ακούστηκε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο Χαϊδάρι, στις 29 Σεπτεμβρίου, την προηγούμενη εβδομάδα, από την Κοινωνική Παρέμβαση Δυτικά.
Καλή διασκέδαση – «Πολεμάμε και Τραγουδάμε» με το μουσικό σχήμα «Πορεία Δυτικά».
Κυριακή 3 Οκτωβρίου 2021
"Όλοι τα ξέρανε ... για τα στρατόπεδα συγκεντρώσεως και τα στρατόπεδα εξοντώσεως..." Ιάκωβος Καμπανέλης "ΜΑΟΥΤΧΑΟΥΖΕΝ"
Με αφορμή τα πρόσφατα γεγονότα με του νεοναζί στη Σταυρούπολη, Θεσσαλονίκη, Νέο Ηράκλειο (αρχές Οκτωβρίου 2021) αντιγράφω το παρακάτω κείμενο από τη συνέντευξη του Ιάκωβου Καμπανέλη... το κείμενο του Σνάιντερ "Όλοι τα ξέρανε" υπάρχει στο βιβλίο ΜΑΟΥΤΧΑΟΥΖΕΝ, σ.62-63, ΚΕΔΡΟΣ.
Πιστεύετε πως οι Γερμανοί γνώριζαν τι συνέβαινε στα στρατόπεδα;
- Γνώριζαν οι πάντες. Να ! τι μου είπε ένας Γερμανός πολιτικός κρατούμενος, ο Βίλχελμ Γιόχαν Σνάϊντερ, που είχε περάσει τουλάχιστον τρία χρόνια στο στρατόπεδο και που πριν είχε ζήσει τρία χρόνια στην Αθήνα με την ιδιότητα του γενικού αντιπροσώπου μίας γερμανικής βιομηχανίας ηλεκτροεργαλείων:
Από Palmografos.com: Palmografos.com - "Ιστορία και Μνήμη: Μαουτχάουζεν": Συγκλονιστική συνέντευξη του Ιάκωβου Καμπανέλλη στην Ξένη Μπαλωτή (2001) [ΕΔΩ]