Κώστας Φωτεινάκης: "Το νερό στο Χαϊδάρι" (2011) | Παγκόσμια Ημέρα Νερού 22 Μαρτίου 2021

 

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Νερού αναζήτησα μια παλαιότερη εργασία που είχα παρουσιάσει σε ένα Δημοτικό Σχολείο με θέμα "Το νερό στο Χαϊδάρι", 2011. 

Σας παρουσιάζω την εργασία σήμερα, 22 Μαρτίου 2021.

Κλικάρετε ΕΔΩ για να δείτε τις διαφάνειες.

Κώστας Φωτεινάκης (2010): Η περιοχή της Γιορτής Κρασιού στο Δαφνί και του πρώην Camping να γίνει χώρος διημέρευσης και υπαίθριας δασικής αναψυχής

Η περιοχή της Γιορτής Κρασιού στο Δαφνί και του πρώην Camping να γίνει χώρος διημέρευσης και υπαίθριας δασικής αναψυχής.

του Κώστα Φωτεινάκη

[Το κείμενο αυτό γράφτηκε το 2010 και δημοσιεύεται σήμερα μόνο για ιστορικούς λόγους. Τα δεδομένα έχουν αλλάξει και έτσι η πρόταση για διημέρευση δεν ισχύει. Ωστόσο η δημοσίευση με τα ιστορικά στοιχεία και την αξία της περιοχής καθώς και η πρόταση για μια νέα Γιορτή Κρασιού ισχύουν]

[Είσοδος στον πρώην χώρο της Γιορτής του Κρασιού. Θαυμάστε το φυσικό περιβάλλον]

Σύντομο ιστορικό της περιοχής: Η περιοχή για την οποία μιλάμε βρίσκεται στο τέλος της Ιεράς Οδού, συνορεύει ΝΑ με το «Βοτανικό Κήπο Διομήδους» και ΒΔ με τη Μονή Δαφνίου. Ο χώρος αυτός ανήκε στο ΕΟΤ και από το 1953 λειτούργησε η Γιορτή Κρασιού, σε συνεργασία με την Ελληνική Περιηγητική Λέσχη.  Μεγάλη μορφή που έπαιξε σημαντικό ρόλο για τη δημιουργία της Γιορτής του Κρασιού και της διαμόρφωσης του χώρου,  ήταν ο Στέλιος Χιλιαδάκης, φυσιολάτρης,  «ένας από τους ανθρώπους  που καθόρισαν τη φυσιογνωμία του ελληνικού τουρισμού».  

[Η κρήνη αφιερωμένη από την Περιηγητική Λέσχη στο Στέλιο Χιλιαδάκη]

Λίγο αργότερα δημιουργήθηκε το πρώτο Camping στην Ελλάδα με σύγχρονες προδιαγραφές. Τη μελέτη διαμόρφωσης του χώρου την έκανε το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείου. Ακόμα και σήμερα, όπως μπορεί κανείς εύκολα να συμπεράνει επισκεπτόμενος το χώρο ή βλέποντας τις φωτογραφίες, οι παρεμβάσεις έγιναν με μεγάλο σεβασμό στο περιβάλλον. Χρησιμοποιήθηκε η παραδοσιακή μέθοδος «πεζούλα» για την αντιμετώπιση της κλίσης  και τη  στήριξη των εδαφών.  Οι μελετητές σχεδίασαν μικρούς  επίπεδους  χώρους και μικρές «πλατείες», έτσι ώστε να δημιουργηθούν βασικοί χώροι υποδομής  για σκηνές, τροχόσπιτα, τουαλέτες, πίστες, γεφυράκια, καθιστικά, πατητήρι,   κλπ. τόσο για τη Γιορτή Κρασιού όσο και για το χώρο του Camping.

[Διαμορφώσεις από το Ε.Μ.Π. (πεζούλες) για να δημιουργηθεί ο χώρος του Camping]

Η Γιορτή Κρασιού  και το Camping  λειτούργησαν  την πρώτη περίοδο εξαιρετικά, και σε συνδυασμό με το φυσικό κάλος της περιοχής, τη Μονή Δαφνίου, την Ιερά Οδό και την Ελευσίνα συγκέντρωνε πολλούς επισκέπτες από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Τα χρόνια πέρασαν, η Γιορτή Κρασιού και η διαχείριση του Camping πέρασε το έτος 1968 σε ιδιώτη. Σιγά σιγά εκφυλλίστηκε και απαξιώθηκε, με αποτέλεσμα η τοπική κοινωνία του Χαϊδαρίου να απαιτήσει την απομάκρυνση της Γιορτής Κρασιού από την περιοχή. Λίγο αργότερα σταμάτησε και η λειτουργία του Camping. O EOT το 1996 παραχώρησε τη διαχείριση του  χώρου για 100 χρόνια στο Δήμο Χαϊδαρίου. Ο Δήμος συντήρησε  μόνο το αναψυκτήριο που το διαχειρίστηκε  για μια περίοδο ως δημοτική επιχείρηση. 

Ο σεισμός του 1999 δημιούργησε σημαντικές ζημιές στο κτήριο (όπως και στη Μονή Δαφνίου), στη συνέχεια έγιναν εργασίες στήριξης και συντήρησης για να περάσει στη συνέχεια από τη Δημοτική Επιχείρηση σε ιδιωτική διαχείριση που το μετέτρεψε σε Εστιατόριο και Καφέ (Γιορτή). Ο υπόλοιπος και μεγαλύτερος χώρος της Γιορτής Κρασιού και του Camping  έμεινε  αναξιοποίητος, ωστόσο μέχρι τις μέρες μας τον επισκέπτονται ξένοι τουρίστες με παλιούς ταξιδιωτικούς οδηγούς ανά χείρας και αναζητούν το ανύπαρκτο Camping. (Περισσότερα για τη Γιορτή του Κρασιού στο βιβλίο μου «Χαϊδάρι – Τόπος και Άνθρωποι» σελ.148-149). 

To 1997 – 1998 υπήρχε πρόθεση από τη Δημοτική Αρχή (Δήμαρχος Κώστας Σπηλιόπουλος) ο πευκόφυτος χώρος του Camping  να επαναλειτουργήσει με κάποιον τρόπο, λεπτομέρειες της πρότασης δεν γνωρίζουμε, πάντως δεν υλοποιήθηκε από τις επόμενες δημοτικές αρχές των κ.κ. Ντηνιακού (μέχρι το 2006) και του κ.Μαραβέλια (μέχρι σήμερα).

[Γεφυράκι στο χώρο του Camping]

[Βρύση στο χώρο της Γιορτής του Κρασιού]

[Το κλασσικό «πατητήρι» μπροστά από το εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου]

Όπως γνωρίζουν οι περισσότεροι κάτοικοι της Δυτικής Αθήνας και της Αττικής, ο κατάφυτος χώρος του Δαφνιού προσφέρεται για δασική αναψυχή, υπαίθριες δραστηριότητες (πεζοπορία, παιδικό παιχνίδι, επισκέψεις στους ιστορικούς χώρους κ.λπ) ακόμα και για περιβαλλοντική εκπαίδευση. 

 Υπάρχει η βασική υποδομή, κυρίως διαμορφώσεις εδάφους, και με μια καλή οργάνωση, σε συνεργασία με τη Δασική Υπηρεσία, με το Βοτανικό Κήπο, με την εκπαιδευτική κοινότητα (που πρέπει να αλλάξει «μαζικούς τόπους» εκδρομών) θα μπορούσε να γίνει χώρος διημέρευσης και υπαίθριας δασικής αναψυχής. Το νομικό πλαίσιο πιστεύουμε ότι υπάρχει (ΦΕΚ τ.Β, αρ.170, 14-3-1995), εκείνο που χρειάζεται είναι όραμα, προγραμματισμός, διάθεση και πόροι για την υλοποίηση της πρότασης.

 Διευκρινίζουμε ότι προτείνουμε «δασική αναψυχή» και όχι «μαζικό ξεσάλωμα» με ηχορύπανση, τσιμεντένιες ή πλαστικές εγκαταστάσεις κ.λπ. Πρότυπο είναι η λειτουργία του Βοτανικού Κήπου, του Εθνικού Κήπου κ.λπ.Σε μία εποχή που α) η καθιστική ζωή έχει «μεταλλάξει» το σύγχρονο άνθρωπο β) οι υψηλές θερμοκρασίες και οι ρύποι ταλαιπωρούν τους Αθηναίους γ) τα παιδιά έχουν ανάγκη να γνωρίσουν τη φύση και να παίξουν ξένοιαστα δ) η οικονομική κρίση πέφτει αποκλειστικά στις πλάτες των εργαζομένων, των συνταξιούχων και των μικροεπαγγελματιών,  η πρόταση να γίνει  το Δαφνί  «χώρος διημέρευσης και υπαίθριας δασικής αναψυχής» πρέπει να συζητηθεί άμεσα, σοβαρά και υπεύθυνα.

Όπως μπορείτε να δείτε στις δύο ακριβώς παρακάτω αναρτήσεις για τους ποταμούς Έβρο και Νέστο, που είναι χώροι υψίστης οικολογικής σημασίας, οι άνθρωποι μπορούν να επισκέπτονται δασικές και άλλες περιοχές και να ψυχαγωγούνται, με την προϋπόθεση να υπάρχει κανονισμός λειτουργίας που να τον σέβονται οι επισκέπτες. 

[Το παγκάκι «αντέχει» για λίγο ακόμα]

Δεν πρέπει να υποτιμάμε την σκληρή πραγματικότητα ότι ο λαός μας στην πλειοψηφία του δεν έχει μάθει να διημερεύει και να κάνει δραστηριότητες στη φύση και ειδικότερα στο δάσος. Όμως ο ρόλος της πολιτείας οφείλει να είναι και «εκπαιδευτικός», να προσφέρει οργανωμένες και υψηλού επιπέδου υπηρεσίες έτσι ώστε οι άνθρωποι να γνωρίσουν, να αγαπήσουν και να προστατέψουν τη φύση.

Κώστας Φωτεινάκης
xpolis@gmail.com

Ιούλιος 2010