ΠΑΝΟΣ ΤΖΑΒΕΛΛΑΣ - ΝΑΤΑΣΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ - ΝΙΚΟΣ ΓΟΥΝΑΡΗΣ - ΚΩΣΤΑΣ ΚΟΦΙΝΙΩΤΗΣ | ΤΟ ΧΑΪΔΑΡΙ - κάθε τραγούδι έχει περισσότερες από μία ιστορίες

ΕΞΩΦΥΛΛΑ - ΠΗΓΗ - ΕΔΩ | Το ακούμε από τη Νατάσα Παπαδοπούλου ΕΔΩ.

ΤΟ ΧΑΪΔΑΡΙ

 Στίχοι: Κ.Κοφινιώτη, Μουσική - Τραγούδι: Ν.Γούναρης

"Ένα τραγούδι και μια ακόμα ιστορία"

του Κώστα Φωτεινάκη

Αφιερωμένο στη μητέρα μου 

Κατίνα Παπαγεωργακοπούλου - Φωτεινάκη

και στο Νίκο Ζυγούρη από την Καλαμάτα, 

οι αδελφοί των οποίων κρεμάστηκαν με προδοσία

στη Γερμανική Κατοχή στην Τρίπολη 

ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ 1975: Αρχικά είχα ακούσει το τραγούδι ΤΟ ΧΑΪΔΑΡΙ στην μπουάτ ΤΟ ΛΙΜΕΡΙ του Πάνου Τζαβέλλα καθώς  και από το συγκρότημα ΤΟ ΤΑΜΠΟΥΡΙ (αν δεν κάνω λάθος), στο οποίο συμμετείχε ο μουσικός και συνθέτης Κερκυραίος Νίκος Λαδοβρέχης, στα νεανικά του χρόνια κατοικούσε στο Χαϊδάρι. Ο Νίκος Λαδοβρέχης ήταν γιος του αντισταστιακού Κώστα  (αν δεν κάνω λάθος) Λαδοβρέχη.

ΤΟ ΛΙΜΕΡΙ είχε τους δικούς του φίλους και το ΤΑΜΠΟΥΡΙ είχε τους δικούς του...  (αλλά αυτή είναι μια άλλη ιστορία μεταξύ των δύο αντάρτικών μουσικών "σχημάτων")

ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ 1979: Στη συνέχεια έμαθα περισσότερα για την  ύπαρξη του τραγουδιού ΤΟ ΧΑΪΔΑΡΙ και τους στίχους  από το βιβλίο του Ηλία Πετρόπουλου ΡΕΜΠΕΤΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ  που το είχα αγοράσει με "αιματηρές οικονομίες" όταν ήμουν παιδί, πριν ακόμα ασχοληθώ με την ιστορία του Χαϊδαρίου. Ο Πετρόπουλος είχε δημοσιεύσει και τους στίχους (1979) [ΚΕΔΡΟΣ Ά έκδοση 1979, σ.214 - ΦΩΤ. παρακάτω]. 

Ο Πετρόπουλος σημειώνει στο κάτω μέρος "Λαϊκό τραγούδι, δημοσιευμένο στο μηνιαίο περιοδικάκι, "Τα νέα τραγούδιια" τον Μάρτιο του '45. Είναι άξιον απορίας πως δημοσιεύτηκε αυτό το τραγούδι την εποχή της τρομοκρατίας των μπουραντάδων. Προφανώς είχε δοθεί για δημοσίευση πολύ πριν. Στίχοι: Κ.Κοφινιώτη, Μουσική: Ν.Γούναρη".

Από το βιβλίο του Πετρόπουλου αντέγραψα τους στίχους ΤΟ ΧΑΪΔΑΡΙ και τους δημοσίευσα στο Ιστορικό μου Λεύκωμα ΧΑΪΔΑΡΙ - Τόπος και Άνθρωποι, 2007, σ.100.

Πέρασαν τα χρόνια και μέσω διαδικτύου βρέθηκε η παρτιτούρα του τραγουδιού καθώς και το εξώφυλλο του δίσκου των Γούναρη - Κοφινιώτη, ένα εξαιρετικό σε σύλληψη και απόδοση του περιεχομένου του τραγουδιού.  [ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ παρακάτω]

ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ 2016: Στις 14 Μαϊου 2016 το τραγούδι ΤΟ ΧΑΪΔΑΡΙ παρουσιάζεται ζωντανά, μετά από 70 χρόνια, από τη τετράφωνη χορωδία του Χαϊδαρίου ΑΜΦΙΩΝ, σε μουσική διδασκαλία του μαέστρου Κώστα Πατσατζόπουλου. 

[Η αφίσα στο τέλος της ανάρτησης - Δείτε το απόσπασμα της παρουσίασης και το χαιρετισμό του τότε Δημάρχου Μιχάλη Σελέκου και ακούστε το τραγούδι ΕΔΩ]

ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ 2019: Τρία χρόνια αργότερα, την Πρωτομαγιά του 2019, οι δημοτικές παρατάξεις του ΣΥΡΙΖΑ του Δυτικού Τομέα μαζί με εκείνη του Πειραιά (Νίκος Μπελαβίλας) διοργανώνουν επίσκεψη ξενάγηση στο Στρατόπεδο Χαϊδαρίου - ΜΠΛΟΚ15. Την παρουσίαση - ξενάγηση την έκανα εγώ. [ΕΔΩ]

Στο τέλος της εκδήλωσης η Νατάσα Παπαδοπούλου που είχε πρωτοτραγουδήσει το τραγούδι ΤΟ ΧΑΪΔΑΡΙ αμέσως μετά την μεταπολίτευση, το ξανατραγούδησε στο φυσικό του χώρο a cappella (χωρίς τη συνοδεία μουσικών οργάνων). 

Πριν ξεκινήσει να τραγουδάει το ΧΑΪΔΑΡΙ η Νατάσα Παπαδοπούλου είπε "Θα σας τραγουδήσω ένα τραγούδι που κανείς δεν γνωρίζει το στιχουργό, το συνθέτη και τον ερμηνευτή". 

Τι σημαίνει αυτό? Ότι το τραγούδι είχε περάσει από γενιά σε γενιά, από στόμα σε στόμα χωρίς να γνωρίζει τόσο ο αντιστασιακός μουσικοσυνθέτης Πάνος Τζαβέλας όσο και η τραγουδίστρια Νατάσα Παπαδοπούλου τους συντελεστές του τραγουδιού.

ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ 2021: Επίσκεψη στο γλυπτό που δημιούργησε ο Χάρης Λαλές έξωθεν από το Στρατόπεδο Χαϊδαρίου. Μιλάμε διάφοροι, ο  Γιάννης Ιγγλέσης μας δείχνει το αυθεντικό φυλλάδιο που είχε αποκτήσει με ένα εξαιρετικό εξώφυλλο..... Δημοσιεύεται παρακάτω....

[Εξαιρετικό εξώφυλο του δίσκου το Χαϊδάρι - αυτό είναι από το δικό μου ψηφιακό αρχείο. Το αυθεντικό έντυπο αρχείο είναι στη συλλογή του Γιάννη Ιγγλεση.]

ΤΟ ΧΑΪΔΑΡΙ - ΣΤΙΧΟΙ ΚΩΣΤΑ ΚΟΦΙΝΙΩΤΗ - ΜΟΥΣΙΚΗ & ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΝΙΚΟΣ ΓΟΥΝΑΡΗΣ

Όπως στην άλλη τη ζωή,

όταν θα πας ένα πρωί,

στην κόλαση σε στέλνουνε, αν δε σου δώσουν χάρη,

έτσι στη μαύρη τη σκλαβιά

παίρνουν τον κόσμου τα παιδιά

οι άτιμοι οι Γερμανοί, τα στέλνουν στο Χαϊδάρι.

Περνούσανε μαρτυρικά,

μέναν κει μέσα νηστικά,

λες και εγκληματούσανε, λες κι είχαν κάνει κάτι·

ερήμωσαν συνοικισμούς

με μπλόκους κι εξευτελισμούς,

το Βύρωνα, την Κοκκινιά, Καισαριανή, ΓΙαγκράτι.

Και κάθε μέρα από κει,

την κολασμένη φυλακή,

παίρναν παιδιά αμούστακα για να τα τουφεκίσουν,

χωρίς τη μάνα τους να δουν,

μόν’ τ’ άκουγαν να τραγουδούν,

γιατί ’ξέραν τ’ αδέρφια τους ελεύθερα θα ζήσουν.

Τα χτύπαγαν με απονιά,

του Χαϊδαριού κάθε γωνιά

κρύβει βασανιστήρια που ο νους σου δεν τα βάζει,

άλλο ν’ ακούς κι άλλο να λες,

κι όμως, μανούλα μου, μην κλαις,

απ’ της σκλαβιάς τα σίδερα η λευτεριά χαράζει.

 

[Αφιέρωμα στο Νίκο Γούναρη]